رضا کهنسال؛ منصور قربانی؛ سید محمد پورمعافی؛ مرتضی خلعتبری جعفری؛ جعفر عمرانی؛ صدیقه ذوالفقاری؛ سارا سلیمانی
چکیده
سنگهای افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیتهای حاشیه خردقاره ایران مرکزی هستند. بررسیهای صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن کرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین- سانتونینشامل گدازههای بازالتی بالشی همراه با چرتهای رادیولردار است ولی در کنیاسین- کامپانین پسین از ...
بیشتر
سنگهای افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیتهای حاشیه خردقاره ایران مرکزی هستند. بررسیهای صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن کرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین- سانتونینشامل گدازههای بازالتی بالشی همراه با چرتهای رادیولردار است ولی در کنیاسین- کامپانین پسین از گدازههای بازالتی بالشی در بخشهای زیرین- میانی و انواع توفها در بخشهای بالایی تشکیل شده است. روانههای صفحهای، برشهای هیالوکلاستیک و سنگآهکهای پلاژیک بهصورت بینلایهای فضای میان گدازهها و توفها را پر کردهاند. گسترش گدازههای بالشی در مقایسه با روانههای صفحهای بیشتر است و بیشترآنها فیریک هستند.با اینکه غنیشدگی عناصر LILE و تهیشدگی برخی عناصر HFSE (Ta, Nb) ناشی از تمایل گدازههای بالشی ناحیه فرومد به محیطهای فرورانش (کمانهای جزیرهای) و غنیشدگی متفاوت در عناصر LREE نسبت به عناصر HREE نشاندهنده وجود گوشتهای ناهمگن در تشکیل بازالتهای بالشی است، ولی سرشت دوگانه ماگمایی (تولهایتی و کالکآلکالن) گدازهها و جایگاه آنها در نمودارهای زمینساخت- ماگمایی و همچنین تهیشدگی آشکار عنصر Th در گدازههای تورونین پسین- سانتونین همگی نشانگر شکلگیری توالی خروجی افیولیتی ناحیه فرومد در محیط فرافرورانش و در حوضه پشت کمان است.
رضا کهنسال؛ صدیقه ذوالفقاری؛ مهرداد قهرایی پور
چکیده
این منطقه بخش کوچکی از ناحیه ساختاری سبزوار است که در بین استانهای سمنان و خراسان رضوی جای دارد. در این ناحیه سن کهنترین سنگهای رسوبی، ژوراسیک میانی است و همراه با آنها افقهایی از گدازههای ریولیتی - ریوداسیتی با گرایش کلسیمی- قلیایی وجود دارند. پیدایش نخستین گدازههای بازالتی با گرایش قلیایی همراه با دایکهای دیابازیک ...
بیشتر
این منطقه بخش کوچکی از ناحیه ساختاری سبزوار است که در بین استانهای سمنان و خراسان رضوی جای دارد. در این ناحیه سن کهنترین سنگهای رسوبی، ژوراسیک میانی است و همراه با آنها افقهایی از گدازههای ریولیتی - ریوداسیتی با گرایش کلسیمی- قلیایی وجود دارند. پیدایش نخستین گدازههای بازالتی با گرایش قلیایی همراه با دایکهای دیابازیک در کنار افقهایی از سنگآهکهای کرتاسه پایین بوده است. از طرفی، حجم بسیار زیادی ازگدازهها و دایکهای اسیدی با ترکیب ریوداسیتی- داسیتی، گدازهها و دایکهای میانه با ترکیب تراکیآندزیتی، و دایکهای بازیک با ترکیب بازالتی با گرایش کلسیمی- قلیایی در کنار انبوهی از سنگآهکهای پلاژیک کرم رنگ مایل به صورتی در پایان کرتاسه بالا نمایان شده است. مجموعه سنگهای یاد شده با رخنمونهایی از سنگهای رسوبی پالئوسن پوشیده شدهاند. بررسی نمودارهای تغییرات عنصری هارکر بیانگر تأثیر فرایند آلایش ماگمایی در کنار تفریق ماگمای بازیک از گوشتهای تهی شده است، که توسط نمودارهای عنکبوتی تأیید میشود. جایگاه زمینساختی سنگهای آتشفشانی ژوراسیک میانی و کرتاسه بالایی بیانگر سنگهای آتشفشانی کمان آتشفشانی و همزمان با برخوردی است که به ترتیب بر اثر سازوکار جنبشهای زمینساختی سیمرین میانی و لارامید ایجاد شده است. با این حال پیامد فاز کوهزایی اتریشین در منطقه مری به تشکیل سنگهای آتشفشانی بازیک کرتاسه پایین با جایگاه درون صفحه قارهای منجر شده است که در نمودارهای عناصرکمیاب نمایان شده است. در گامههای پایانی کرتاسه و آغاز سنوزوییک جنبش کوهزایی لارامید در چهره یک فاز فشارشی سبب بسته شدن حوضه رسوبی مورد سخن، چینخوردگی و خروج آن از آب شده است. تنها در ناحیه مری نبود بخشهای نفوذی مربوط به یک پیکره افیولیتی بالغ، وجود سنگهای آتشفشانی و رسوبی در بالاترین بخشهای این پیکره، و از طرف دیگر حضور گسلهای فشاری و راستالغز با سازوکارهای مهم و همسان با گسل درونه نشانگر زمیندرزهای کهن و بسته شدن زود هنگام این بخش از ناوه درونه – کاشمر و تشکیل آمیزه رنگین در این ناحیه بوده است.